Handelingsverlegenheid
De stressvolle situaties die professionals ervaren, veroorzaken allemaal handelingsverlegenheid. Daardoor ontstaan gevoelens van handelingsonbekwaamheid en/ of verlies van ‘waardigheid’. Het gaat om deze issues:
1. Geen verantwoordelijkheid durven en/of weten te nemen in acute situaties.
2. Niet adequaat kunnen reageren bij confrontatie met verdriet, angst of boosheid.
3. Zich geïntimideerd voelen door autoriteit of autoritair gedrag.
De eerste twee tonen specifiek de (wederkerige) impact van een situatie voor professionals en de zorgvrager.
Een vierde issue loopt dwars door de andere heen: de context waarin de stressvolle situatie zich voordoet. In een acute, kritische situatie blijkt de afwezigheid van een persoon met autoriteit in de nabije ruimte - die regie kan (over)nemen - juist tot meer stress te leiden. Een ‘teveel aan mensen’ is soms ook stressvol, bijvoorbeeld in een crisissituatie waarin niemand de regie neemt. Ook objecten spelen een rol in de beleving van stress.
Bijvoorbeeld een deur of een stoel waar ‘plotseling tegenaan wordt getrapt’. Tot slot blijkt fysieke afstand ten opzichte van andere personen of objecten invloed op stress te hebben. Bijvoorbeeld het gebrek aan ‘persoonlijke (fysieke) ruimte’ of een ‘beknellende ruimte zonder ramen die open kunnen of een geblokkeerde deur’.